Safra kesesi, vücudumuzda yaklaşık 7-10 cm boyunda olan ve safra sıvısının geçici olarak depolanmasını sağlayan bir organdır. Safra sıvısı, daha sonra onikiparmak bağırsağına giderek yağlı yiyeceklerin sindirilmesini kolaylaştırır. Bu süreçte çeşitli aksaklıklar meydana gelebilir ve bu aksaklıklar nedeniyle safra kesesi hastalıkları ortaya çıkar. Genel olarak, bu tür hastalıkların oluşumunda safra kesesi taşlarının etkisi büyük bir öneme sahiptir.

Safra kesesinde en sık görülen hastalık türüdür. Bu taşlar, kolesterol ve bilirubin içerdiği için kolesterol taşları ve bilirubin taşları olarak adlandırılır. En yaygın olanı kolesterol taşlarıdır. Yaşlılarda ve kadınlarda daha sık görülmektedir. Safra kesesinde oluşan taşların en yaygın belirtisi, karnın sağ üst kısmında uzun süren ağrılardır. Ağrı, iltihaplı durumlarda daha da şiddetlenebilir. Bunun yanı sıra kusma, mide bulantısı, ishal veya sarılık gibi şikâyetlere de neden olabilir. Bu hastalığın tanısı radyolojik teknikler ile konmaktadır. En değerli tanı yöntemi karın ultrasonografisidir. Bunun yanı sıra MRCP ve ERCP tetkikleri de yapılabilir.

Safra kesesi taşlarında kesin tedavi kolesistektomidir. Günümüzde kolesistektomi laparoskopik olarak yapılmaktadır. Bu ameliyat hamilelerde, çocuklarda ve karın ameliyatı geçirenlerde kullanılmaktadır. Safra kesesi taşları bazen sessiz olabilir ve ağrı ya da diğer belirtilere neden olmayabilir. Sessiz safra kesesi taşlarında tedavi tartışmalıdır. Bu hastalık sık görüldüğü için toplumda ameliyat sonrası taş oluşacağına inanılmaktadır. Ameliyat sonrası sarılık veya iltihaplanma da oluşabilmektedir. Bu durumda, bu tür ameliyatlarda doktorun hastaya tüm riskleri anlatmasında fayda vardır.

Safra kesesinin akut iltihabıdır. Kesede gelişen enfeksiyon sonucu safra duvarında ödem oluşur. Genellikle safra kesesi taşı bu hastalığa neden olmaktadır. Bazı vücut direnci düşük insanlarda taş olmadan da iltihaplanma görülebilir. Ancak bu tür hastalıklar oldukça seyrektir.

Oldukça acil bir hastalık olduğu için hastalar hemen hastaneye yatırılmalıdır. Tedavisi laparoskopidir. İlave olarak geniş spektrumlu antibiyotikler verilebilir. Bazı doktorlar erken dönemde başvurmayan hastalara antibiyotik tedavisi uygulayıp, 4-6 hafta kadar ameliyatı ertelemektedir. Ancak bazı hastalarda ilk yatış döneminde ameliyat yapılması hasta için daha faydalıdır. Bunun nedeni, antibiyotik kullanımı evresinde bazı komplikasyonların görülmesidir. Bu tür hastalıklarda tedavi erkenden yapılmalı ve başka komplikasyonlar görülmeden iyileşme sağlanmalıdır.

Safra kesesi duvarında bulunan kötü huylu tümörler bu hastalığa sebep olmaktadır. Hastalığın risk faktörleri arasında safra kesesi taşları, polipleri, obezite ve nitrozamin gibi kimyasallar yer almaktadır. En sık görülen belirtisi sarılık ve karın ağrısıdır. Hastalığın teşhisi için bilgisayarlı tomografi ve ultrasonografi gibi tekniklerden yararlanılır. Manyetik rezonans görüntüleme ve perkütan kolanjiyografi de bazen kullanılmaktadır.

Kesin tedavisi ameliyattır ve ameliyatın genişliğini hastalığın evresi belirler. Erken evrelerde yalnızca safra kesesinin alınması yeterli olacaktır. Buna karşın, eğer hastalık ileri safhalardaysa, kanserin bulaştığı karaciğer ve safra kesesi duvarı da alınmalıdır. Ayrıca bu ameliyatlarda lenf düğümü temizliği de yapılmaktadır.

Safra kesesi hastalıkları, erken teşhis ve uygun tedavi yöntemleri ile kontrol altına alınabilir. Sağlıklı yaşam tarzı ve düzenli tıbbi kontroller, bu hastalıkların önlenmesinde büyük önem taşımaktadır.